Ayurveda is een oude, maar nog steeds zeer actuele, wetenschap die gaat over gezondheid en levensenergie. Het is een universeel systeem, vandaar dat het ook hier in het westen zo gemakkelijk aan populariteit wint. Je hoort en ziet het woord Ayurveda steeds vaker.
Wat betekenen de 3 dosha's: Vata, Pitta en Kapha? Je zou deze dosha's kunnen vergelijken met zogenaamde bio-krachten; krachten die onze energie en vitaliteit reguleren - binnen een body-mind-spirit systeem.
Kennis die erop gericht is niet alleen lichamelijke gezondheid te ondersteunen, maar vooral ook ons totale welzijn. Ayurveda heeft in die zin altijd een nauwe band gehad met haar zusterwetenschap Yoga.
Ayurveda is veel meer dan alleen geneeskunde: het is vooraleerst een prachtige leer van lang en gelukkig leven, zoals Ayurveda ook wel vertaald wordt. Aan die leer liggen eenvoudige en universele principes ten grondslag.
Belangrijk is het aanvoelen van je lichaam en in harmonie leven.
De wens is dat de kracht van de dosha's gelijkmatig zijn. Als ze uit balans zijn, is de zorg erop gericht ze weer gelijkmatig te maken. Dit is te verwezenlijken door een wijziging in de levensstijl aan te brengen waarbij yoga, voeding kruiden en andere zelfreinigingsmogelijkheden een belangrijke rol spelen.
Onderzoeken wat je meer nodig hebt en wat je juist minder dient te doen. Zodat je de eigen balans weer herkent en naleeft.
Mensen zijn volgens de Ayurveda te verdelen in 3 constitutietypes op basis van 5 elementen. De constitutie van veel mensen is een combinatie van 2 of zelfs 3 dosha's.
Om meer in westerse termen te spreken, zou u de dosha's kunnen vergelijken met een bio-energetische vingerafdruk. daarbij zijn meestal 1 of 2 dosha's overheersend.
Lichamelijke kenmerken: vata's zijn vaak dun, hebben een droge huid, breekbare nagels, middelachtige tot slechte spijsvertering, droog haar, vaak constipatie, kleine ogen, pijnlijke pre-menstruatie.
Geestelijke kenmerken: vata's zijn druk, opgewekt, enthousiast, praten graag, creatief, kunnen zich slecht concentreren, vluchtig, nerveus, angstig, last van slapeloosheid.
Lichamelijke kenmerken: normaal postuur, tanden en nagels vrij normaal, haar is vrij dun, goede stoelgang, gevoelig voor warmte, slaag is middelmatig tot goed.
Geestelijke kenmerken: intelligent, doortastend, scherp, goede leiderseigenschappen, kort lontje, charmant, hoffelijk, goed geheugen.
Lichamelijke kenmerken: normaal postuur, brede borstkas, zware botten, glanzend.
Geestelijke kenmerken: vriendelijk, zachtaardig, rustig, innerlijke rust, traag, neiging tot luiheid, vol liefde.
Bij Ayurveda gaat men er vanuit dat alles in de kosmos is opgebouwd uit 5 basiselementen. Bij Ayurveda ziet men de mens als een verzameling van deze 5 basiselementen plus het immateriële zelf.
Aarde vertegenwoordigt de vaste staat waarin wij verkeren. Het staat symbool voor stabiliteit, starheid en duurzaamheid. In ons lichaam wordt aarde vertegenwoordigd door onze botten, tanden en vast weefsel.
Water staat symbool voor veranderingen en vertegenwoordigt de vloeibare staat. Alles dat op aarde leeft, heeft water nodig om te kunnen bestaan en overleven. Een groot deel van ons lichaam bestaat uit water. Het water beweegt, samen met ons bloed, lymfe en andere vloeistoffen, tussen de cellen en bloedvaten om ze zo te voorzien van energie. Hierbij wordt gelijktijdig de afvalstoffen afgevoerd, de lichaamstemperatuur geregeld en voor afweer gezorgd.
Vuur is de kracht om vaste stoffen in vloeibaar of gas te transformeren. In het lichaam is vuur de energie die de atomen met elkaar verbindt. Vuur zet aan om voedsel om te zetten in energie, vetten en spieren. Het regelt onze gevoelens, gedachten zijn bepalend voor de reacties van ons zenusstelsel.
Lucht is belangrijk en onmisbaar; het is mobiel en dynamisch. Binnen het menselijk lichaam is lucht gevuld met zuurstof, de basis voor alle energieën en processen. De aanwezigheid van lucht zorgt dat vuur kan bestaan.
Ether is de ruimte waar alles in plaatsvindt. De belangrijkste eigenschappen van ether zijn geluid en vibraties.
Deze elementen worden samengevoegd tot dosha's. Dosha's betekent letterlijk: dat wat verandert. Een combinatie van 2 van de 5 elementen vormen 3 dynamische krachten: 3 dosha's.
Uit ruimte en lucht ontstaat Vata - beweging
Uit vuur ontstaat Pitta - transformatie
Uit water en aarde ontstaat Kapha - structuur